میگرێن یان شەقیقە چییە؟
میگرێن (شەقیقە) یەکێکە لە نەخۆشییە سەردەردی تایبەتمەند و زۆر شایع کە کاریگەری زۆر لە ژیانی ڕۆژانە دەهێنێت. ئەو سەردەردە ناوازە، توندە و زۆرجار لە یەک لای سەریدا دەدەرێت، بەهۆی ئەوەش “شەقیقە” دەگوترێت. میگرێن پێکهاتووە لە گورتربوونی ئەندامی دەروونی سەر، دۆخێکی تەنیشتی دەروونی، هەرەشەی ژینەکیمیا و گۆڕانکاری لە ڕەگەزی خوێنگواستنەوەکان.
نیشانەکانی میگرێن
میگرێن تەنها سەردەرد نییە، بەڵکو نیشانەکانی تریش هەیە کە پێش یان لەکاتی سەردەرددا دەبینرێن:
سەردەردی توند، زۆرجار لە یەک لا
چلپی سەر (درێژدار و دڕند)
تیژبوونی ڕوناكی، دەنگ و بۆن
تهووشبوون و قی کردن
تیرەبوونی باصیرتەوە یان بینینی شەمەکانی ڕووناک (Aura) پێش سەردەرد
کەمتربوونی توانای کارکردن و سەقامگیری
هۆکاری میگرێن
هۆکارەکانی جوان ناڕوونی پێویستی بە پشکنینی زانستی هەیە، بەڵام زۆرجار بەو شتانەوە دەستیان پێدەکات:
گۆڕانکاری هۆرمۆن
زەحمەت، دڵتەنگی و استرسی زۆر
خواردنی تەواوێت (چوکۆلات، پەنیرە تۆخ، نوشابە)
خوێندکاربوون یان نەخەوتن
گۆڕانی جۆڵەوای (هەوا)
رۆشنایی توند یان دەنگی بەرز
چۆنیەتی چارەسەرکردن
چارەسەرکردن لە دوو بەش پێکهاتووە: کەمکردنەوەی دەرد و مەرج گرتنەوەی ناوچەکانی دەروونی.
دەرمانەکانی تێکەڵکاری (مثل NSAIDs)
دەرمانی تایبەت بۆ میگرێن (Triptans)
خەوتنی بەهێز و ڕێک، نانخۆری بەڕێوبەری
خاوەنی نیشانەکان و تەنکەرەکانی هەناسە
کاتێک دەبێت بۆ دکتۆر بریتسە بری؟
ئەگەر سەردەردەکان لە کاتێکی درێژدا بگرن، یان هەر شتێک تری نوێ بێت، باشە ڕەچاوکردنی دکتۆر بکەیت، بۆ دەستنیشانکردنی هۆکاری سەرەکی.